Hæstikaupstaður

Árið 1788, strax og einokun hafði verið aflétt, bættust fleiri kaupmenn í hóp þeirra sem versluðu á Skutulsfjarðareyri. Það voru norskir kaupmenn, frá Björgvin, sem settu upp bækistöðvar sínar þar sem kallað er í Hæstakaupstað. Það hafði í för með sér aukna samkeppni og grósku í versluninni auk þess sem henni fylgdu miklar byggingaframkvæmdir, enda þurfti að reisa alla aðstöðu frá grunni. Þeir völdu verslun sinni stað á kaupstaðarlóðinni sem fjærst aðsetri kaupmanna í Neðstakaupstað. Um sumarð risu síðan þrjú hús. Aðeins eitt þeirra stendur enn, Hæstakaupstaðarhúsið sem hýsti verslunarstjórann. Ýmsir kaupmenn og útgerðarmenn áttu eftir að reka verslun í Hæstakaupstað í gegnum tíðina. Árið 1890 var verslunin seld Leonhard Tang, stórkaupmanni í Kaupmannahöfn. Verslun Tangs var öflug og ekki síður útgerð hans, heimildir herma að hundruð manna hafi unnið á reitum hans við að salta og þurrka fisk þegar kom fram yfir 1910. Hann gerði einnig tilraunir til að framleiða gosdrykki og sælgæti á Ísafirði. Hæstakaupstaðarverslun lauk árið 1928.

Árið 1923 eignaðist Ísafjarðarkaupstaður lóð verslunarinnar og þá hófst mikil uppbygging á svæðinu. Sundlaug, skóli og verslunarhúsnæði var reist þegar fram liðu stundir. Við Hæstakaupstað er einnig að finna Austurvöll sem er einn elsti og best varðveitti móderníski almenningsgarður á Íslandi, hannaður af Jóni H. Björnssyni árið 1954.

Myndir: Ljósmyndasafnið Ísafirði
Texti: Jóna Símonía Bjarnadóttir